به نقل از «خبرگزاری صدا و سیما»

نمایی از اهمیت دو جانبه و بین المللی سفر رئیس جمهوری به آفریقا

تاریخ انتشار: ۱۹ تیر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۱۹۰۲۳۱

اهمیت و اهداف سفر رئیس جمهوری به آفریقا در یک نگاه

این سفر  در راستای تقویت همکاری‌ها با کشور‌های قاره آفریقا و در پاسخ به دعوت رسمی روسای جمهور کنیا (شرق آفریقا)، اوگاندا (شرق آفریقا) و زیمبابوه (جنوب آفریقا) از رئیس جمهوری کشورمان صورت می‌گیرد.

به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما؛ این نخستین سفر یک رئیس جمهور ایران به قاره آفریقا پس از ۱۱ سال است که در راستای سیاست خارجی جامع، متوازن و مبتنی بر همگرایی در عین چندجانبه‌گرایی اقتصادی دولت سیزدهم، با هدف افزایش حضور ایران در اقتصاد حدود ۶۰۰ میلیارد دلاری قاره آفریقا صورت می‌گیرد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

دیدار دوجانبه روسای جمهور، برگزاری نشست‌های مشترک هیات‌های عالی رتبه دو کشور، امضای اسناد همکاری و تشریح نتایج رایزنی‌های رسمی در نشست مطبوعاتی مشترک بخش از برنامه‌های آیت‌الله رئیسی در سفر به کشور‌های کنیا، اوگاندا و زیمبابوه است.

قاره آفریقا با پنجاه و چهار کشور از نظر تعداد کشورها، اولین قاره جهان و از لحاظ وسعت و جمعیت دومین قاره محسوب می‌شود.

طبق بررسی‌ها در آینده نزدیک قاره آفریقا به‌علت داشتن ۱۸ درصد از کل جمعیت جهان و افزایش رشد جمعیت به قدرتی بزرگ در جهان تبدیل خواهد شد.

آمار‌ها نشان می‌دهد قاره آفریقا دارای ۳۰ درصد از ذخایر معدنی، ۴۰ درصد طلا و ۹۰ درصد از کروم و پلاتین جهان است. همچنین بزرگترین ذخایر کبالت، الماس، پلاتین و اورانیوم در جهان در این قاره وجود دارد.

همچنین آفریقا دارای ۶۵ درصد از زمین‌های قابل کشت در جهان، ۱۰ درصد از منابع آب‌شیرین تجدیدپذیر و ۱۲ درصد از ذخایر نفت دنیا است.

همچنین کشور‌های این قاره از بلوک رایِ قابل توجهی در نهاد‌ها و سازمان‌های مهم بین المللی نظیر سازمان ملل متحد برخوردار باشند.
شمار زیادی از ۵۴ کشور قاره آفریقا، عضو سازمان کنفرانس اسلامی هستند و قریب به اتفاق آن‌ها از اعضای جنبش عدم تعهد محسوب می‌شوند.

اولویت توسعه روابط با قاره آفریقا در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، رنگ جدیدی گرفته و از حالت آفلاین خارج شده است.

سفررئیس جمهور کشورمان به قاره آفریقا و انجام مانور‌های هدفمند در حوزه قدرت نرم و دیپلماسی عمومی در مورد پیوند‌های تاریخی ایران و ملل آفریقایی، می‌تواند فضای مساعدی را جهت توسعه نفوذ و همکاری‌های ایران و این دسته از کنشگران در عرصه بین المللی ایجاد کند و در نوع خود فرصت‌های قابل توجهی را پیش روی کشورمان قرار دهد.

تجارت با آفریقا رونق گرفته، اما سهم ایران از بازار آفریقا همچنان اندک است

براساس آماری که تا الان وجود دارد، حجم روابط تجاری بین ایران و کشور‌های آفریقایی نسبت به سال قبل دو برابر افزایش یافته و از حدود ۶۰۰ میلیون دلار در سال به بیش از یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار رسیده است. این بدین معنی است که ارزش مبادلات تجاری ایران با ۵۵ کشور آفریقایی حدود یک دهم عراق است.

در سال‌های ۱۳۸۴ و ۱۳۸۵ روابط ایران و قاره آفریقا به لحاظ تجاری افزایش داشته، اما از سال ۱۳۸۶ روابط اقتصادی ایران و آفریقا تحت تاثیر بحران اقتصادی و تحریم‌های ظالمانه علیه ایران کاهش یافته است.

با توجه به برنامه‌ریزی‌ها و اقدامات صورت گرفته پیش بینی می‌شود که میزان تجارت ایران با کشور‌های قاره آفریقا در سال جاری به بیش از دو میلیارد دلار افزایش یابد.

چهارمنطقه شمال آفریقا، آفریقای جنوبی، غرب آفریقا و آفریقای مرکزی در ریل‌گذاری جدید دولت سیزدهم کارویژه‌های اقتصادی، سیاسی و فرهنگی یافته و بر مبنای ویژگی‌های منحصر به فرد خود به نقطه هدف در سیاستگذاری دولت تبدیل شده‌اند.

کشور‌های آفریقایی سالانه بیش از ۶۰۰میلیارد دلار واردات دارند از این حجم واردات ۱۰۰ میلیارد دلار تنها به نفت و مشتقات آن مربوط است.
اگر ایران موفق شود تنها ۱ درصد از این بازار را نیز از آن خود کند، سالانه ۶ میلیارد دلار کسب خواهد کرد.

آفریقا در کانون رقابت قدرت‌های جهان قرار گرفته است

دسترسی به کانال سوئز، تنگه جبل الطارق، باب المندب و دماغه امیدنیک، این قاره را به مرکزی برای رقابت همه کشور‌ها تبدیل کرده است.
شرقی‌ترین قسمت قاره آفریقا که صد‌ها کیلومتر در قلب اقیانوس هند پیشروی کرده است یکی از استراتژیک‌ترین نقاط جهان است که از جنوب به اقیانوس هند و از شمال به دریای سرخ راه دارد و به این منطقه شاخ آفریقا می‌گویند.

قبلاً در آفریقا فقط فرانسه و انگلیس و به میزان کمتری بلژیک فعالیت داشت و فعالیت دیگر کشور‌های غربی و اروپایی در آفریقا بسیار محدود و ناچیز بود، اما الان آفریقا محل رقابت بسیاری از کشور‌های بزرگ اقتصادی است.

آمریکا، چین، ترکیه، روسیه و حتی ژاپن، برزیل و هند در حال رقابت اقتصادی در بازار‌های آفریقایی هستند. فعالیت ترکیه و چین در آفریقا تا بدان حد است که تاکنون هم آنکارا و هم پکن میزبان نشست سران آفریقا بوده‌اند.

کشور چین که در سال ۲۰۰۰ میلادی جز شرکای دسته چندمِ قاره آفریقا بود، به قدری این قاره و توسعه مناسبات با آن را مهم ارزیابی می‌کند که در سال ۲۰۰۹ میلادی توانست به شریک اول تجاری قاره آفریقا تبدیل شود. رتبه و جایگاهی که هم اکنون نیز آن را در اختیار دارد.

چین سرمایه گذاری مستقیم قابل توجهی در پروژه‌های زیربنایی آفریقا داشته و وام‌های بلاعوض زیادی به کشور‌های آفریقایی اعطا کرده و در حال تحکیم و گسترش نفوذ خود در این قاره است. ارزش کل تجارت چین و آفریقا از ۱۰ میلیارد دلار در سال ۲۰۰۰ به رقم ۱۹۰ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۷ افزایش یافته است.

راهبرد چین در عرصه بین الملل بر پایه الگوی رشد اقتصادی و گسترش حضور منطقه‌ای و جهانی بنا شده است. با توجه به منابع طبیعی غنی کشور‌های آفریقایی، چین اهداف راهبردی را در آفریقا دنبال کرده و انگیزه‌های پکن نسبت به گذشته بیش‌تر شده است.

گزارش «مؤسسه مکنزی» در ژوئن ۲۰۱۷ به فعالیت بیش از ده هزار شرکت متعلق به کشور چین در آفریقا اشاره می‌کند.

چین قصد دارد با اجرای پروژه موسوم به " یک کمربند، یک راه " یا جاده ابریشم جدید و پیوند منافع بیش از ۱۳۰ کشور جهان از طریق جاده‌ها، راه آهن و زنجیره‌های دریایی با اقتصاد چین، بر قدرتش بیافزاید. ۳۹ کشور آفریقایی و کمیسیون اتحادیه آفریقا توافق همکاری با این پروژه را امضا کرده اند و انتظار می‌رود که کشور‌های آفریقایی دیگری نیز به این جرگه بپیوندند. چین با این رویکرد به عنوان یکی از بزرگ‌ترین سرمایه گذاران در زیرساخت آفریقا تبدیل شده است.

آمریکا به دنبال گسترش بازار‌های کالا و خدمات آمریکایی در آفریقا، تسهیل و تقویت توسعه اقتصاد آفریقا از طریق افزایش تجارت جهانی، منطقه‌ای و دوجانبه است. کشور‌های آفریقایی فرصت‌های بسیاری را برای مشاغل ایالات متحده به عنوان یک بازار نوظهور برای صادرات ایجاد کرده است.

یک ربع قرن بعد از فروپاشی شوروی، روسیه به رهبری «پوتین» از آرزو‌های جدید خود نسبت به آفریقا پرده برداشت. روسیه در پی آن است تا با بازگشت به آفریقا، در میدان رقابت با بازیگران بزرگ عقب نماند و بار دیگر جایگاه سابق اتحاد جماهیر شوروی را در آفریقا کسب نماید.

حضور آمریکا در قاره سیاه بر اساس سرمایه گذاری در زیرساخت‌ها و تقویت بنیه نظامی جهت مبارزه باصطلاح با تروریسم شکل گرفته است. آمریکا خواهان تجارت و توافق‌های دو جانبه با کشور‌های آفریقایی است. ایالات متحده به دنبال تحکیم جای پای خود در آفریقا بر اساس کم رنگ کردن نقش قدرت‌های بزرگ هم، چون چین و روسیه در این منطقه است.

راهبرد مشترک اتحادیه اروپا و اتحادیه آفریقا در سال ۲۰۰۷ در لیسبون به تصویب رسید. هدف این راهبرد، همکاری دو جانبه مشترک برای حل مشکلات آفریقا اعلام شده است. حجم روابط تجاری بین اعضای اتحادیه اروپا و کشور‌های آفریقایی نشان دهنده رقم ۲۸۰ میلیارد دلاری است.

هند و آفریقا روابط بین خود را در زمینه‌های مختلف از جمله کمک‌های بشر دوستانه، نیرو‌های حافظ صلح، بورسیه‌های دانشجویی و سرمایه گذاری در بخش‌های دولتی و خصوصی تعریف کرده اند.

روابط هند با کشور‌های آفریقایی در دوره نخست وزیری «نارندرا مودی» وارد عرصه جدیدی شد. وی تعامل بین هند و کشور‌های آفریقایی را بر پایه‌های صنعت، فن آوری و اطلاعات، آموزش، بهداشت، کشاورزی، همکاری‌های امنیتی و اطلاعاتی و امور مالی و ... توسعه داد. سیاست هند در قبال آفریقا از طریق مجموعه‌ای از بازیگران مختلف شامل شرکت‌های دولتی، شرکت‌های خصوصی، سازمان‌های مردم نهاد و دیاسپورای هندی (هندی تبار‌های مقیم آفریقا) دنبال می‌شود.

دریک چنین شرایطی می‌توان انتظار داشت که یکی دیگر از نتایج سفر رئیس جمهوری به آفریقا بازیابی نقش و جایگاه ایران در قاره جوان و عقب نماندن از رقبای منطقه‌ای و بین المللی خواهد بود. احمد کاظم زاده

منبع: خبرگزاری صدا و سیما

کلیدواژه: کشور های آفریقایی میلیارد دلار قاره آفریقا رئیس جمهوری رئیس جمهور بین المللی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.iribnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری صدا و سیما» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۱۹۰۲۳۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

چشم‌انداز روشن توسعه همکاری ایران و آفریقا طی ۲ دهه آینده

رئیس امور اقتصادی اداره کل آسیا، آفریقا و اقیانوسیه وزارت نفت گفت: هم‌اکنون براساس برآوردها کشورهای آفریقایی بالاترین رشد اقتصادی را طی سال ۱۴۰۲ داشته‌اند و این مسأله چشم‌انداز روشنی را برای توسعه همکاری ما با این قاره در ۲ دهه آینده رقم خواهد زد.

به گزارش ایسنا، سلیمان قاسمیان ظهر امروز در نشست تخصصی نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی دومین اجلاس بین‌المللی ایران و آفریقا با اشاره به عزم دولت سیزدهم برای توسعه همکاری‌های دوجانبه با کشورهای آفریقایی در حوزه صنایع پایین‌دستی و بالادستی صنعت نفت و نیز فرصت‌های تکرارنشدنی بازار در این قاره، گفت: هم‌اکنون، براساس برآوردها، کشورهای این قاره بالاترین رشد اقتصادی را طی سال گذشته داشته‌اند و این مسئله چشم‌انداز روشنی را برای توسعه همکاری ما با این قاره در دو دهه آینده رقم خواهد زد.

وی با اشاره به اینکه ۷.۲درصد از ذخایر هیدروکربوری جهان در قاره آفریقا قرار دارد، افزود: طی دو سال اخیر بیشترین اکتشاف‌های مواد نفتی و گازی جهان به‌ترتیب در کشورها نامیبیا، غنا، آنگولا و آفریقای جنوبی انجام شده است.

رئیس امور اقتصادی اداره کل آسیا، آفریقا و اقیانوسیه وزارت نفت بیان کرد: هم‌اکنون در حوزه تقاضای فرآورده‌های نفتی و گازی شاهد افزایش تقاضا در قاره آفریقا هستیم. این قاره اکنون ظرفیت پالایشی روزانه ۳ میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه را دارد که نسبت به مصرف داخلی خود بسیار کمتر است، ازاین‌رو ما می‌توانیم بازارهای صادراتی فرآورده‌های نفتی خوبی در این قاره، به‌خصوص در شرق و جنوب آن داشته باشیم.

قاسمیان صادرات خدمات فنی و مهندسی، بازسازی پالایشگاه‌های موجود و صادرات فرآورده‌های نفتی و گاز مایع را از دیگر فرصت‌های ایجاد ارتباط بیشتر با صنعت نفت قاره آفریقا اعلام کرد.

افزایش ۲۶درصدی مصرف گاز جهان تا ۲۰۴۰

براساس این گزارش، رضا نوشادی - مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران نیز در این نشست تخصصی با بیان اینکه تا سال ۲۰۴۰ مصرف گاز در جهان ۲۲ تا ۲۶ درصد افزایش داشته و هم‌زمان شاهد افزایش تقاضای این حامل انرژی خواهیم بود، گفت: ایران به‌عنوان دومین دارنده ذخایر گازی جهان همواره یکی از ظرفیت‌های بالقوه برای تأمین پایدار گاز در دهه‌های آینده خواهد ماند.

وی با یادآوری اینکه صنعت گاز ایران طی سال‌های اخیر با وجود تحریم‌های همه‌جانبه کشورهای غربی توانسته است تولید خود را از حدود ۴۰۰ میلیون مترمکعب در سال ۱۳۸۹ به بیش از ۸۷۵ میلیون مترمکعب در حال حاضر برساند، تصریح کرد: هم‌اکنون فرایند تولید گاز، از مرحله تولید تا توزیع، بدون حضور شرکت‌های خارجی و ازسوی متخصصان ایرانی انجام می‌گیرد.

مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران با اشاره به اینکه این شرکت هم‌اکنون مدیریت بیش از ۴۴۰ هزار کیلومتر خط لوله گاز در کشور را بر عهده دارد، افزود: در بخش ساخت ایستگاه‌های تقویت فشار و پالایشگاه‌های گازی به‌ترتیب ۹۲ و ۷۶ درصد به خودکفایی رسیده‌ایم. ما و ۲۵۰ شرکت‌ دانش‌بنیان داخلی مرتبط با ما می‌توانیم در زمینه احداث و تعمیرات خطوط لوله و ایستگاه‌های تقویت فشار گاز، به کشورهای آفریقایی خدمات فنی و مهندسی ارائه کنیم.

نوشادی پروژه‌های بازیابی کربن، مینی ال‌ان‌جی، تولید هیدروژن از گاز، ساخت توربواکسپندر و حذف کربن را از پروژه‌های جدید در صنعت گاز دانست و گفت: هم‌اکنون ایران در بحث ساخت دو نوع توربوکمپرسور، بیش از ۲ میلیون دلار سرمایه‌گذاری کرده است.

آمادگی ایران برای صدور خدمات فنی و مهندسی به آفریقا در حوزه پالایشگاهی

براساس این گزارش، علی شاهوردی، مدیر هماهنگی افزایش ظرفیت و تعمیرات اساسی پالایشگاه‌های فراسرزمینی در شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی نیز در این نشست تخصصی، گفت: ایران آمادگی دارد در زمینه تعمیرات اساسی، تأمین تجهیزات، نگهداری و تولید در حوزه پالایشگاهی با کشورهای آفریقایی همکاری داشته باشد.

وی با اشاره به اینکه ایران ۳۰ سال پیش در زمینه تعمیر و ساخت پالایشگاه‌های نفت و گاز ۱۰۰درصد به خارج وابسته بود، بیان کرد: در سایه مدیریت دولت‌ها و محدودیت‌های اعمال‌شده تحریمی پس از ۴۵ سال تحریم و هشت سال جنگ، هم‌اکنون ضمن خودکفایی کامل در تعمیرات، پالایشگاه‌های نفتی خارجی را نیز تعمیرات اساسی می‌کنیم.

مدیر هماهنگی افزایش ظرفیت و تعمیرات اساسی پالایشگاه‌های فراسرزمینی در شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی، کمپرسورهای فرایندی، کاتالیست‌های بنزین‌ساز، مبدل‌های حرارتی، کولرهای آبی صنعتی، خدمات مکانیک، پایپینگ، عایق، فیلتر، ترانسفورماتور و ابزار دقیق را ازجمله صدها محور صادراتی خدمات فنی و مهندسی به قاره آفریقا اعلام کرد.

ایران سومین تولیدکننده ال‌پی‌جی دنیا

براساس این گزارش، امیر هوشنگ کرمی، سرپرست امور بین‌الملل شرکت ملی گاز ایران نیز در این نشست تخصصی با بیان اینکه هم‌اکنون قاره آفریقا در زمینه تولید و مصرف ال‌پی‌جی برابر است، گفت: این قاره به‌شدت به انرژی و سوخت نیاز دارد و ایران به‌عنوان سومین تولیدکننده گاز مایع (ال‌پی‌جی) می‌تواند در افزایش صادرات این حامل انرژی در این قاره، نقش‌آفرینی کند.

وی در ادامه بیان کرد: هم‌اکنون چین، هند و ژاپن به‌ترتیب بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان ال‌پی‌جی در جهان به شمار می‌آیند و در قاره آفریقا مراکش، مصر، تونس و آفریقای جنوبی به‌ترتیب بزرگ‌ترین واردکنندگان این حامل انرژی هستند.

طبق اعلام وزارت نفت، سرپرست امور بین‌الملل شرکت ملی گاز ایران قیمت بالا و نبود اسکله‌های استاندارد را دو دلیل عمده مصرف پایین ال‌پی‌جی در قاره آفریقا دانست و گفت: تولید این ماده در ایران طی چند سال اخیر صعودی بوده و از ۵ میلیون تن در سال ۲۰۲۱ به ۷ میلیون تن در سال ۲۰۲۳ رسیده است.

صادرات ۳۵۰ میلیون دلاری کود اوره به آفریقا

براساس این گزارش، بیژن چگنی، سرپرست مدیریت کنترل تولید شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران نیز در این نشست تخصصی، با تأکید بر اینکه هم‌اکنون عمده محصول صادراتی پتروشیمی ایران به قاره آفریقا کود اوره است، افزود: هم‌اکنون سالانه حدود ۳۵۰ میلیون دلار کود اوره به این قاره صادر می‌شود.

وی با اشاره به اینکه ایران ۹۵ میلیارد دلار طرح پتروشیمی جدید و در حال اجرا دارد، تصریح کرد: از این مقدار تاکنون ۱۳ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری انجام شده و مذاکرات برای ۸۲ میلیارد دلار دیگر، از طریق فاینانس در حال انجام است.

سرپرست مدیریت کنترل تولید شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران صادرات کاتالیست را یکی از فرصت‌های ارتباط صنعت پتروشیمی ایران و قاره آفریقا اعلام کرد و گفت: هم‌اکنون ایران در زمینه کاتالیست به خودکفایی ۹۵درصدی رسیده است.

انتهای پیام